וְהָיְתָ֥ה לָכֶ֖ם לְחֻקַּ֣ת עוֹלָ֑ם בַּחֹ֣דֶשׁ הַ֠שְּׁבִיעִ֠י בֶּֽעָשׂ֨וֹר לַחֹ֜דֶשׁ תְּעַנּ֣וּ אֶת־נַפְשֹֽׁתֵיכֶ֗ם וְכׇל־מְלָאכָה֙ לֹ֣א תַעֲשׂ֔וּ הָֽאֶזְרָ֔ח וְהַגֵּ֖ר הַגָּ֥ר בְּתוֹכְכֶֽם׃ כִּֽי־בַיּ֥וֹם הַזֶּ֛ה יְכַפֵּ֥ר עֲלֵיכֶ֖ם לְטַהֵ֣ר אֶתְכֶ֑ם מִכֹּל֙ חַטֹּ֣אתֵיכֶ֔ם לִפְנֵ֥י יְהֹוָ֖ה תִּטְהָֽרוּ׃ שַׁבַּ֨ת שַׁבָּת֥וֹן הִיא֙ לָכֶ֔ם וְעִנִּיתֶ֖ם אֶת־נַפְשֹׁתֵיכֶ֑ם חֻקַּ֖ת עוֹלָֽם׃
Dit is voor u tot een eeuwige verordening: u moet in de zevende maand, op de tiende dag van de maand, uzelf verootmoedigen en geen enkel werk doen, de ingezetene niet, en de vreemdeling die in uw midden verblijft, evenmin. Want op deze dag wordt voor u verzoening gedaan om u te reinigen. Van al uw zonden wordt u voor het aangezicht van de HEERE gereinigd. Het is voor u sabbat, een dag van volledige rust, opdat u uzelf verootmoedigt. Dit is een eeuwige verordening.
– Leviticus 16:29-31
In het Toragedeelte van deze week staan de geboden voor Jom Kipoer. Het moet één keer per jaar plaatsvinden op de 10e dag van de 7e maand. Heel Israël moet eraan deelnemen. Het is een Sjabbat van volledige rust. En we moeten onszelf verootmoedigen, het moet onze nèfèsj (‘ziel’) raken.
Iets wat niet goed kan worden vertaald in het Nederlands, is het idee dat we dit als volk moeten doen. In het gebod staat ‘u’ in het meervoud, niet in het enkelvoud. Het is iets wat Israël als volk doet.
‘Van al uw zonden’, staat in het meervoud. Dus: van de zonden van heel het volk wordt het volk gereinigd voor HaSjem. Het volk Israël zal tahor, rein of puur, worden. Deze dag gaat niet over vergeving van individuele zonden. Er is een heel ander proces om dat te bereiken en dat gebeurt gedurende het jaar. De dag van verzoening is voor het hele volk van Israël.
Verzoening is een daad van berouw. Verzoening dwingt HaSjem niet om te vergeven; het is een daad die aantoont dat we onze zonde erkennen en berouwvol zijn voor HaSjem. Daarom is dit berouw een proces van verootmoediging van onze nèfèsj. We vasten; dat betekent 24 uur geen voedsel of drank voor 24 uren. Heel Israël neemt deel aan deze daad van berouw. Met deze daad verklaart Israël tegenover HaSjem dat we gezondigd hebben en dat het ons spijt. Wie op deze dag niet vast (tenzij er een medische reden is om niet te vasten), wordt van het volk afgesneden. Dat betekent: gedood worden.
Het is belangrijk om op te merken dat dit gebod onmiddellijk volgt na de dood van Aärons zonen. Zij stierven omdat het offer dat ze brachten pasoel was; het was niet correct uitgevoerd. Ze waren te nonchalant over hun werk en daarom was het offer ongeldig. En daarna krijgen we de instructie over Jom Kipoer. We mogen deze instructie niet nonchalant opnemen. We moeten aandachtig luisteren naar HaSjem en deze dag van verzoening uitvoeren zoals Hij vraagt.
Sjabbat sjalom.
