וְהָיָ֞ה כִּֽי־יִשְׁאָֽלְךָ֥ בִנְךָ֛ מָחָ֖ר לֵאמֹ֣ר מַה־זֹּ֑את וְאָֽמַרְתָּ֣ אֵלָ֔יו בְּחֹ֣זֶק יָ֗ד הֽוֹצִיאָ֧נוּ יְהֹוָ֛ה מִמִּצְרַ֖יִם מִבֵּ֥ית עֲבָדִֽים: וַיְהִ֗י כִּֽי־הִקְשָׁ֣ה פַרְעֹה֘ לְשַׁלְּחֵ֒נוּ֒ וַיַּֽהֲרֹ֨ג יְהֹוָ֤ה כָּל־בְּכוֹר֙ בְּאֶ֣רֶץ מִצְרַ֔יִם מִבְּכֹ֥ר אָדָ֖ם וְעַד־בְּכ֣וֹר בְּהֵמָ֑ה עַל־כֵּן֩ אֲנִ֨י זֹבֵ֜חַ לַֽיהֹוָ֗ה כָּל־פֶּ֤טֶר רֶ֨חֶם֙ הַזְּכָרִ֔ים וְכָל־בְּכ֥וֹר בָּנַ֖י אֶפְדֶּֽה: וְהָיָ֤ה לְאוֹת֙ עַל־יָ֣דְכָ֔ה וּלְטֽוֹטָפֹ֖ת בֵּ֣ין עֵינֶ֑יךָ כִּ֚י בְּחֹ֣זֶק יָ֔ד הֽוֹצִיאָ֥נוּ יְהֹוָ֖ה מִמִּצְרָֽיִם:
Het zal gebeuren, als uw zoon u morgen vraagt: Wat is dit? Dat u tegen hem zult zeggen: De HEERE heeft ons met sterke hand uit Egypte, uit het slavenhuis, geleid. Want toen de farao zich verhardde en weigerde ons te laten gaan, gebeurde het dat de HEERE alle eerstgeborenen in het land Egypte doodde, van de eerstgeborene van de mens tot de eerstgeborene van het vee toe. Daarom offer ik aan de HEERE de mannetjes van alles wat de baarmoeder opent, maar alle eerstgeborenen van mijn zonen koop ik vrij. Dit zal tot een teken zijn op uw hand en tot een band tussen uw ogen, want de HEERE heeft ons met sterke hand uit Egypte geleid.
Exodus 13:14-16
In het Toragedeelte van deze week staan de eerste geboden die HaSjem aan de kinderen van Israël gaf. ‘Deze maand (Aviv, Nisan) zal voor u het begin van de maanden zijn;’ Hiermee wordt Nisan als eerste maand van het jaar aangewezen.
In Exodus 13:14 staat het gebod ‘als uw zoon vraagt’. Dit gebod verwijst naar het verhaal van de uittocht uit Egypte. We leren van dit gebod dat onze kinderen vragen zullen stellen over de uittocht uit Egypte en dat wij hen dan het verhaal van de uittocht uit Egypte moeten vertellen. Om dit gebod te vervullen, geven wij onze kinderen elk jaar op de 15e Nisan de gelegenheid en moedigen we ze aan om vragen te stellen. Welke vragen stellen ze? De 4 vragen; ‘waarom is deze nacht anders dan alle andere nachten?’. Het doel van de Seedèr is dat onze kinderen de gelegenheid krijgen om deze vragen te stellen en dat wij hen alles kunnen uitleggen wat er voor en tijdens de uittocht uit Egypte is gebeurd.
In Exodus 13:16 staat nog een gebod, namelijk het gebod van de tefillien. Waarom binden we tefillien om onze handen en dragen we ze tussen onze ogen? Omdat HaSjem ons met een sterke hand uit Egypte heeft geleid. Het is belangrijk om te zien dat deze geboden zijn gegeven voordat de Tora op de Sinaï werd gegeven. De mitswa van de Seedèr met Pasen, de mitswa van de tefillien en de mitswa om het tellen van de maanden te beginnen met Nisan, werden gegeven voordat we de Tora op de Sinaï kregen.
Sjabbat sjalom.
