וַיְדַבֵּ֤ר יְהֹוָה֙ אֶל־משֶׁ֔ה בְּהַ֥ר סִינַ֖י לֵאמֹֽר: דַּבֵּ֞ר אֶל־בְּנֵ֤י יִשְׂרָאֵל֙ וְאָֽמַרְתָּ֣ אֲלֵהֶ֔ם כִּ֤י תָבֹ֨אוּ֙ אֶל־הָאָ֔רֶץ אֲשֶׁ֥ר אֲנִ֖י נֹתֵ֣ן לָכֶ֑ם וְשָֽׁבְתָ֣ה הָאָ֔רֶץ שַׁבָּ֖ת לַֽיהֹוָֽה: שֵׁ֤שׁ שָׁנִים֙ תִּזְרַ֣ע שָׂדֶ֔ךָ וְשֵׁ֥שׁ שָׁנִ֖ים תִּזְמֹ֣ר כַּרְמֶ֑ךָ וְאָֽסַפְתָּ֖ אֶת־תְּבֽוּאָתָֽהּ: וּבַשָּׁנָ֣ה הַשְּׁבִיעִ֗ת שַׁבַּ֤ת שַׁבָּתוֹן֙ יִֽהְיֶ֣ה לָאָ֔רֶץ שַׁבָּ֖ת לַֽיהֹוָ֑ה שָֽׂדְךָ֙ לֹ֣א תִזְרָ֔ע וְכַרְמְךָ֖ לֹ֥א תִזְמֹֽר: אֵ֣ת סְפִ֤יחַ קְצִֽירְךָ֙ לֹ֣א תִקְצ֔וֹר וְאֶת־עִנְּבֵ֥י נְזִירֶ֖ךָ לֹ֣א תִבְצֹ֑ר שְׁנַ֥ת שַׁבָּת֖וֹן יִֽהְיֶ֥ה לָאָֽרֶץ: וְהָֽיְתָ֠ה שַׁבַּ֨ת הָאָ֤רֶץ לָכֶם֙ לְאָכְלָ֔ה לְךָ֖ וּלְעַבְדְּךָ֣ וְלַֽאֲמָתֶ֑ךָ וְלִשְׂכִֽירְךָ֙ וּלְתוֹשָׁ֣בְךָ֔ הַגָּרִ֖ים עִמָּֽךְ:
De HEERE sprak tot Mozes bij de berg Sinaï: Spreek tot de Israëlieten, en zeg tegen hen: Wanneer u gekomen bent in het land dat Ik u geven zal, dan moet het land rust krijgen, een sabbat voor de HEERE. Zes jaar mag u uw akker bezaaien, zes jaar mag u uw wijngaard snoeien en de opbrengst ervan inzamelen. Maar in het zevende jaar moet het voor het land sabbat zijn, een periode van volledige rust, een sabbat voor de HEERE. Uw akker mag u niet bezaaien en uw wijngaard mag u niet snoeien. Wat er na uw laatste oogst nog opkomt, mag u niet oogsten, en de druiven van uw ongesnoeide wijnstok mag u niet plukken. Het is een jaar van volkomen rust voor het land.
Leviticus 25:1-5
In het Toragedeelte van deze week staan de mitsvot van het Sjmita en het Joveel, de zevenjarige en vijftigjarige cyclus. Dit zijn instructies die Israël moet volgen als ze in het beloofde land komen. Het sjmita, de lossing, is elke zeven jaar. Het land krijgt dan rust.
In het Toragedeelte van vorige week gaf HaSjem ons het bevel om de heiligheid van tijd te erkennen. De cyclus van de moadiem, de vastgestelde tijden van HaSjem, vormt een kader waarbinnen we zowel Jesjoea kunnen begrijpen als kunnen meewerken aan Zijn doelen. In het Toragedeelte van deze week wordt dit concept uitgebreid naar jaarlijkse cycli en naar cycli tijdens het jaar. Maar er is nog een veel belangrijker verband.
Toen Nebukadnezar Jeruzalem belegerde en Salomo’s Tempel verwoestte, werd het Joodse volk verbannen. Voor het eerst konden we HaSjems instructies niet meer uitvoeren en stopte het offersysteem. De Ansjee Kenèsèt HaGedola, de Mannen van de Grote Vergadering, concludeerden dat één van de belangrijkste redenen waarom HaSjem had toegestaan dat de Tempel werd vernietigd, was dat Israël het Sjmita niet volgde. Dat wijst erop dat het Sjmita één van de grootste geboden van de hele Tora is voor Israël.
Het Sjmita is niet alleen de voortzetting van HaSjems onderwijs over de heiligheid van tijd, het Sjmita verbindt ook de heiligheid van tijd met de heiligheid van plaats. Het Sjmita is immers niet zomaar een zevenjarige cyclus, het is een zevenjarige cyclus in een heel specifieke plaats; het beloofde land. Door het Sjmita zien we dat zowel tijd als plaats heilig zijn. Er zijn tijden die kadosj (heilig) zijn, zoals Sjabbat, en er zijn plaatsen die kadosj zijn, zoals Israël, Jeruzalem en de Tempelberg.
HaSjem heiligt tijd en plaats in parasjat Èmor en parasjat Behar. Dat maakt dat we opnieuw moeten nadenken over het belang van tijd en plaats en wat daarbuiten is. Veel mensen hebben de neiging om de hemelen, die buiten tijd en plaats zijn – waarin wij het grootste deel van ons leven doorbrengen- als het belangrijkste aspect te zien van het universum. Maar als tijd en plaats beide geheiligd zijn door HaSjem, kunnen ze toch niet de minst belangrijke aspecten van de schepping zijn? We kunnen stellen dat tijd en plaats de belangrijkste aspecten van de schepping zijn. Alleen binnen tijd en plaats hebben we vrije wil en keuze. Alleen binnen tijd en plaats kunnen we ervoor kiezen om de Tora van HaSjem te volgen. Daarom is de heiliging van tijd en plaats zo belangrijk. Eigenlijk kunnen we alleen binnen tijd en plaats meewerken aan het plan van HaSjem: het herstel van de wereld. Zoals Petrus in zijn tweede brief schreef; we moeten een heilig en godsvruchtig leven leiden om de dag van HaSjem te bespoedigen.
Sjabbat sjalom.
