וְכִפֶּ֣ר עַל־הַקֹּ֗דֶשׁ מִטֻּמְאֹת֙ בְּנֵ֣י יִשְׂרָאֵ֔ל וּמִפִּשְׁעֵיהֶ֖ם לְכָל־חַטֹּאתָ֑ם וְכֵ֤ן יַֽעֲשֶׂה֙ לְאֹ֣הֶל מוֹעֵ֔ד הַשֹּׁכֵ֣ן אִתָּ֔ם בְּת֖וֹךְ טֻמְאֹתָֽם:
Zo moet hij over het heiligdom verzoening doen vanwege de onreinheden van de Israëlieten en vanwege hun overtredingen, overeenkomstig al hun zonden. Zo moet hij ook doen met de tent van ontmoeting, die bij hen staat, te midden van hun onreinheden.
Leviticus 16:16
Het dubbele Toragedeelte van deze week begint met het gedeelte dat men leest tijdens de Sjacharietdienst op Jom Kipoer. Het is het verhaal van de Jom Kipoerdienst in de Tempel en de basis van de hele Misjna Joma en van het Talmoedtraktaat Joma. In dit gedeelte lezen we wat Israël en de koheen gadol (hogepriester) moeten doen om verzoening te krijgen op Jom Kipoer.
De term ‘verzoening’ wordt vaak verkeerd begrepen en daardoor ook vaak verkeerd gebruikt. Verzoening is niet hetzelfde als vergeving. Het is ook niet verlossing of redding. Verzoening kan deze dingen bewerken, maar verzoening op zich is geen enkele van deze dingen.
Hierdoor rijst de vraag: als Israël, of een persoon, een offer brengt als verzoening voor zonde, moet HaSjem hem deze zonde dan vergeven? Moet Hij dat doen? Dit lijkt een belachelijke vraag. HaSjem moet niets; laat staan iemand vergeven. Maar wíe vergeeft HaSjem dan? Het antwoord is eenvoudig: HaSjem vergeeft wie Hij wil vergeven. HaSjem kan iemand vergeven die een offer brengt en HaSjem kan iemand vergeven die geen offer brengt. Vergevingsgezindheid en genade zijn kwaliteiten van de Heilige, gezegend is Hij. Alleen HaSjem Zelf bepaalt hoe Hij zijn genade toepast.
Wat is een verzoeningsoffer dan? Met welk doel brengen we dit? Wat doet het? Als HaSjem niet verplicht is om iemands zonde te vergeven, wat is dan het doel van een verzoeningsoffer? Het antwoord is cruciaal om te begrijpen wat verzoening in wezen is. Het verzoeningsoffer is een daad van gehoorzaamheid en berouw. Met het offer erken je HaSjems soevereiniteit, controle en heerschappij over het hele universum. Dit is de definitie van verzoening: verzoening is een daad waarmee je HaSjem erkent als soevereine G-d. Als er verzoening heeft plaatsgevonden en we dus een offer in gehoorzaamheid en berouw hebben gebracht, dan aanvaarden we HaSjems almacht over ons en het hele universum.
Eén dag per jaar gehoorzaamt en herdenkt Israël het offer van berouw. Daarbij erkennen we HaSjems majestueuze soevereiniteit over ons. We zingen Avinoe Malkeenoe, onze Vader, onze Koning, en we herdenken de offers die in het Toragedeelte van deze week staan. We doen dat als daad van gehoorzaamheid en om te tonen dat we begrijpen dat HaSjem regeert over heel de aarde.
Sjabbat sjalom.
