וַיַּקְהֵ֣ל משֶׁ֗ה אֶת־כָּל־עֲדַ֛ת בְּנֵ֥י יִשְׂרָאֵ֖ל וַיֹּ֣אמֶר אֲלֵהֶ֑ם אֵ֚לֶּה הַדְּבָרִ֔ים אֲשֶׁר־צִוָּ֥ה יְהֹוָ֖ה לַֽעֲשׂ֥ת אֹתָֽם: שֵׁ֣שֶׁת יָמִים֘ תֵּֽעָשֶׂ֣ה מְלָאכָה֒ וּבַיּ֣וֹם הַשְּׁבִיעִ֗י יִֽהְיֶ֨ה לָכֶ֥ם קֹ֛דֶשׁ שַׁבַּ֥ת שַׁבָּת֖וֹן לַֽיהֹוָ֑ה כָּל־הָֽעֹשֶׂ֥ה ב֛וֹ מְלָאכָ֖ה יוּמָֽת:
Toen liet Mozes heel de gemeenschap van de Israëlieten bijeenkomen en hij zei tegen hen: Dit zijn de woorden die de HEERE geboden heeft om ze te doen: Zes dagen moet er werk verricht worden, maar de zevende dag moet heilig voor u zijn, een sabbat, een dag van volledige rust, voor de HEERE. Ieder die op die dag werk verricht, moet gedood worden.
– Exodus 35:1-2
Na deze Sjabbat, die Sjabbat haChodèsj heet, volgt onmiddellijk de nieuwe maand Nissan. Het Maftirgedeelte is Exodus 12:1-20 waarin staat dat Nissan de eerste maand is. Daardoor is de eerste Nissan één van de vier nieuwjaren van het jaar. Dit kan je lezen in Bavli Rosj HaSjana 2a.
De parsje voor deze week begint met de voorschriften om de Misjkan en alle gereedschappen en gebruiksvoorwerpen ervoor te vervaardigen en te bouwen. Het eerste voorschrift in het bouwen van de Misjkan is om zeker de Sjabbat te houden. Het eerste voorschrift is dan ook niet wat men moet doen om de Misjkan te bouwen, maar wat men niet moet doen om de Misjkan te bouwen. We krijgen de opdracht om de Sjabbat niet te overtreden, zelfs niet tijdens het bouwen van de Misjkan. De Wijzen hebben zich bijgevolg afgevraagd wat dan precies de melachot (handelingen van werk) zijn die we op Sjabbat moeten vermijden met betrekking tot het bouwen van de Misjkan.
De Wijzen concludeerden dat er 39 melachot, handelingen van werk, zijn die te maken hebben met het bouwen van de Misjkan en die niet toegestaan zijn op Sjabbat. Deze 39 melachot vormen de basis om te begrijpen en te identificeren wat wel of niet toegelaten is op de Sjabbat. In de 39 melachot zijn zaken als schrijven, dragen, naaien, scheuren, verven en weven inbegrepen, en dan zijn er nog 33 andere zaken. Als we de Sjabbat niet mogen overtreden door deze dingen te doen als we de Misjkan aan het bouwen zijn, hoeveel te meer mogen we deze dingen die de Sjabbat overtreden niet doen in ons gewone leven.
Sjabbat gaat boven het bouwen van de Misjkan. Sjabbat leidt en stuurt ons op het pad van rechtvaardigheid. Daarom zei Jesjoea dat de Sjabbat er is voor de mens. Dit betekent zeker niet dat we zelf kunnen beslissen of werken op de Sjabbat al dan niet is toegestaan. Het betekent dat we op Sjabbat niet werken, dat we de 39 melachot niet doen. De Sjabbat is immers geschapen voor de mens, om ons te leiden en te onderwijzen.
Sjabbat sjalom.
