וַיִּוָּתֵ֥ר יַֽעֲקֹ֖ב לְבַדּ֑וֹ וַיֵּֽאָבֵ֥ק אִישׁ֙ עִמּ֔וֹ עַ֖ד עֲל֥וֹת הַשָּֽׁחַר: וַיַּ֗רְא כִּ֣י לֹ֤א יָכֹל֙ ל֔וֹ וַיִּגַּ֖ע בְּכַף־יְרֵכ֑וֹ וַתֵּ֨קַע֙ כַּף־יֶ֣רֶךְ יַֽעֲקֹ֔ב בְּהֵאָֽבְק֖וֹ עִמּֽוֹ: וַיֹּ֣אמֶר שַׁלְּחֵ֔נִי כִּ֥י עָלָ֖ה הַשָּׁ֑חַר וַיֹּ֨אמֶר֙ לֹ֣א אֲשַׁלֵּֽחֲךָ֔ כִּ֖י אִם־בֵּֽרַכְתָּֽנִי: וַיֹּ֥אמֶר אֵלָ֖יו מַה־שְּׁמֶ֑ךָ וַיֹּ֖אמֶר יַֽעֲקֹֽב: וַיֹּ֗אמֶר לֹ֤א יַֽעֲקֹב֙ יֵֽאָמֵ֥ר עוֹד֙ שִׁמְךָ֔ כִּ֖י אִם־יִשְׂרָאֵ֑ל כִּֽי־שָׂרִ֧יתָ עִם־אֱלֹהִ֛ים וְעִם־אֲנָשִׁ֖ים וַתּוּכָֽל:
Maar Jakob bleef alleen achter, en een Man worstelde met hem, totdat de dageraad aanbrak. En toen de Man zag dat Hij hem niet kon overwinnen, raakte Hij zijn heupgewricht aan, zodat het heupgewricht van Jakob ontwricht raakte toen Hij met hem worstelde. En Hij zei: Laat Mij gaan, want de dageraad is aangebroken. Maar hij zei: Ik zal U niet laten gaan, tenzij U mij zegent. En Hij zei tegen hem: Wat is uw naam? En hij antwoordde: Jakob. Toen zei Hij: Uw naam zal voortaan niet meer Jakob luiden, maar Israël, want u hebt met God en met mensen gestreden, en hebt overwonnen.
Genesis 32:24-28
Het Toragedeelte van deze week beschrijft de naamsverandering van Jakob naar Israël. De opbouw van het verhaal is vreemd en er zijn aanwijzingen dat er meer aan de hand is dan we lezen. In Genesis 32:24 staat dat Jakob alleen was, maar toch worstelt hij met een man. Hoe kan hij alleen zijn en tezelfdertijd met een man worstelen?
Joodse commentators hebben over het algemeen dit antwoord op de vraag: de ‘man’ is eigenlijk een engel. Hoe kon Jakob met een engel worstelen? Het woord אבק wordt hier met ‘worstelen’ vertaald. Maar het betekent zowel worstelen als strijden of strijd leveren. Het vers doelt dus niet noodzakelijk op een fysiek gevecht, maar op een mentale strijd of ruzie. Als we lezen in vers 25 dat ‘Hij hem niet kon overwinnen’ hoeft dat niet te betekenen dat Jakob zijn beste worsteltechniek gebruikte en de fysieke match won. Het wil eerder zeggen dat Jakob verbaal vocht en niet verslagen kon worden.
We zien bewijs hiervan in de naam Israël. Jakob wordt nu Israël genoemd omdat Jakob שר, vocht met – of beter gezegd: een debat aanging, en zijn uitvoerend besluit had de overhand. Van wie won Jakob? Genesis 32:28 zegt dat Jakobs nieuwe naam ישר אל is; ‘hij die het debat met G-d won’.
Er zijn dus 3 mogelijkheden van wie met Jakob debatteerde:
1. In Genesis 32:24 staat dat het een man was.
2. Joodse commentators zeggen dat deze ‘man’ eigenlijk een engel was.
3. Genesis 32:28 legt uit dat Jakob zijn nieuwe naam kreeg omdat hij met G-d gedebatteerd had.
Het is in de tekst niet duidelijk welke van deze 3 mogelijkheden juist is. We kunnen het beste zeggen dat deze 3 mogelijkheden allemaal correct zijn. Jakob discussieerde met een man die G-d is; dat is de Messias. Jakob discussieerde met een engel die G-d is; dat is de Messias in de vorm van een engel. In de Kabbala wordt uitgelegd dat Metatron de Messias is in de vorm van een engel, en dat Metatron met Jakob debatteerde. Metatron omvat de goddelijke natuur van de Messias. Metatron is dus de Messias, Die G-d is. We zien tenslotte dat de Messias/Metatron/G-d verslagen wordt in een discussie met Jakob. Op deze manier is de naamsverandering van Jakob naar ישראל –hij die het debat met G-d won- logisch.
Sjabbat sjalom.
