Parasjat Inspiratie – Toldot

וַיָּ֥זֶד יַֽעֲקֹ֖ב נָזִ֑יד וַיָּבֹ֥א עֵשָׂ֛ו מִן־הַשָּׂדֶ֖ה וְה֥וּא עָיֵֽף: וַיֹּ֨אמֶר עֵשָׂ֜ו אֶל־יַֽעֲקֹ֗ב הַלְעִיטֵ֤נִי נָא֙ מִן־הָֽאָדֹ֤ם הָֽאָדֹם֙ הַזֶּ֔ה כִּ֥י עָיֵ֖ף אָנֹ֑כִי עַל־כֵּ֥ן קָֽרָא־שְׁמ֖וֹ אֱדֽוֹם: וַיֹּ֖אמֶר יַֽעֲקֹ֑ב מִכְרָ֥ה כַיּ֛וֹם אֶת־בְּכֹרָֽתְךָ֖ לִֽי: וַיֹּ֣אמֶר עֵשָׂ֔ו הִנֵּ֛ה אָֽנֹכִ֥י הוֹלֵ֖ךְ לָמ֑וּת וְלָֽמָּה־זֶּ֥ה לִ֖י בְּכֹרָֽה: וַיֹּ֣אמֶר יַֽעֲקֹ֗ב הִשָּׁ֤בְעָה לִּי֙ כַּיּ֔וֹם וַיִּשָּׁבַ֖ע ל֑וֹ וַיִּמְכֹּ֥ר אֶת־בְּכֹֽרָת֖וֹ לְיַֽעֲקֹֽב:

Eens had Jakob soep gekookt, toen Ezau uit het veld kwam en moe was. Toen zei Ezau tegen Jakob: Laat mij toch slurpen van dat rode, dat rode daar, want ik ben moe. Daarom gaf men hem de naam Edom. Toen zei Jakob: Verkoop mij dan eerst je eerstgeboorterecht. Ezau zei: Zie, ik ga toch sterven; wat moet ik dan met het eerstgeboorterecht? Toen zei Jakob: Zweer het mij eerst. En hij zwoer het hem. Zo verkocht hij zijn eerstgeboorterecht aan Jakob.

In het Toragedeelte van deze week staat het geboorteverhaal van Jakob en Ezau. Ze waren een twee-eiige tweeling met een heel verschillende persoonlijkheid. Er staat in de parsje ook een verhaal waarin we dat karakterverschil zien op het moment dat ze volwassen mannen zijn. En we lezen ook over de continuïteit van het verbond met Abraham.

Ezau was een jager. Jakob was een landbouwer en schaapherder. In het verhaal staat dat Ezau van de jacht terugkwam en Jakob tegen het lijf liep. Jakob was rode linzen aan het koken. Ezau was uitgehongerd en verlangde dat Jakob het rode spul bij hem ‘naar binnen goot’.

Jakob vraagt Ezau om hem het eerstgeboorterecht te verkopen. Dit Toragedeelte wordt vaak verkeerd uitgelegd en verkeerd begrepen. Jakob zegt niet voor welke prijs Ezau hem het eerstgeboorterecht moet verkopen. Met andere woorden: er is geen aanwijzing dat de rode linzen de prijs van het eerstgeboorterecht zijn. Het verhaal gaat verder met Ezau die ontzettend overdrijft. Hij zegt: “Zie, ik ga toch sterven.” En Ezau vervolgt met de belangrijke woorden: “Wat moet ik dan met het eerstgeboorterecht?” Deze uitspraak toont duidelijk dat Ezau niet geeft om het eerstgeboorterecht; hij geeft niet om het Land van belofte. De Wijzen leggen uit dat Jakob een behoorlijke prijs betaalde voor het eerstgeboorterecht van Ezau. De rode linzen waren een teken van de eed, niet de prijs van het eerstgeboorterecht. De eed hield in dat Ezau het eerstgeboorterecht aan Jakob zou verkopen.

Waarom gaf Ezau niet om het verbond van Abraham? Dat blijkt uit hun verschil in persoonlijkheid. Ezau was een nomadische jager. Hij had geen begrensd eigendom. Jakob was landbouwer en herder. Daarvoor had hij een begrensd eigendom nodig. Het landsverbond was dus van nature van groot belang voor Jakob. Toen Jakob aan Ezau vroeg om hem het eerstgeboorterecht te verkopen, had Ezau dan ook geen reden om dit niet voor een degelijke prijs te verkopen. Hij kreeg er een kom rode linzen bovenop als teken van de eed. Door de uitleg van de Wijzen, weten we dat Jakob helemaal niet probeerde om Ezau op te lichten. Jakob ondernam gewoon de nodige stappen om iets in bezit te krijgen wat voor hem van veel grotere waarde was dan voor zijn broer.

Sjabbat sjalom.

GEEF JE OP VOOR ONZE NIEUWSBRIEF!

Ontvang onze wekelijkse studies en leer Tora!

Avatar foto

Rabbi Steven Bernstein

Steve was born on Lag B’Omer in Ann Arbor, MI but was raised in Gainesville, FL. The son of two University of Florida professors, he excelled in the sciences in school. In addition to his normal academic studies, he pursued his Jewish education studying with many Rabbis and professors of Judaic Studies from the University including visiting Rabbis such as Abraham Joshua Heschel and Shlomo Carlebach.