וַיְהִ֗י אַחַר֙ הַדְּבָרִ֣ים הָאֵ֔לֶּה וְהָ֣אֱלֹהִ֔ים נִסָּ֖ה אֶת־אַבְרָהָ֑ם וַיֹּ֣אמֶר אֵלָ֔יו אַבְרָהָ֖ם וַיֹּ֥אמֶר הִנֵּֽנִי: וַיֹּ֡אמֶר קַח־נָ֠א אֶת־בִּנְךָ֨ אֶת־יְחִֽידְךָ֤ אֲשֶׁר־אָהַ֨בְתָּ֙ אֶת־יִצְחָ֔ק וְלֶ֨ךְ־לְךָ֔ אֶל־אֶ֖רֶץ הַמֹּֽרִיָּ֑ה וְהַֽעֲלֵ֤הוּ שָׁם֙ לְעֹלָ֔ה עַ֚ל אַחַ֣ד הֶֽהָרִ֔ים אֲשֶׁ֖ר אֹמַ֥ר אֵלֶֽיךָ:
En het gebeurde na deze dingen dat God Abraham op de proef stelde. Hij zei tegen hem: Abraham! Hij zei: Zie, hier ben ik. Hij zei: Neem toch uw zoon, uw enige, die u liefhebt, Izak, ga naar het land Moria, en offer hem daar als brandoffer op een van de bergen die Ik u noemen zal.
Genesis 22:1-2
In het Toragedeelte van deze week staat één van de meest cruciale verhalen uit de hele Tora, namelijk de binding van Izak. Abraham neemt zijn zoon, Izak, mee naar de berg Moria – waar later de Tempel van Salomo zal staan – om daar zijn zoon te offeren, zoals HaSjem hem bevolen had. Het lijkt erop dat Izak gedwee aan Abrahams wensen voldoet. Maar is dat echt zo?
In de Tora staat dat Sara 127 jaar oud was toen ze stierf. We lezen over haar overlijden in de parasja van volgende week. De Wijzen concluderen dat Sara stierf omdat ze hoorde over de binding van Izak. In de Tora staat ook dat Sara 90 jaar oud was toen Izak geboren werd. Izak was dus 37 jaar oud toen Abraham hem als offer aan HaSjem aanbood.
Vaak stellen we Izak als klein kind voor die gebonden wordt door Abraham. Het idee daarachter is dat Izak, als onschuldige peuter, gewoon doet wat Abraham zegt. Maar deze gedachte houdt geen stand als we beseffen dat Izak 37 jaar oud was.
Toen Abraham en Izak de berg Moria opgingen, was Abraham een hele oude man. Uit de tekst kunnen we opmaken dat Izak wist wat er gaande was. Izak had zeker kunnen wegvluchten. Hij had ook gewoon ‘nee’ kunnen zeggen en kunnen weigeren om door Abraham vastgebonden te worden. Maar dat deed Izak niet.
In het eerste vers staat dat HaSjem Abraham op de proef stelde. Maar het lijkt erop dat Abraham niet de enige was die op de proef gesteld werd. Izak werd ook op de proef gesteld. Abraham vertrouwde zo op HaSjem dat hij bereid was om zijn zoon te offeren, zoals HaSjem hem bevolen had. Izak vertrouwde zijn vader in die mate dat hij toestond dat Abraham hem zou offeren. De beproeving van Izak was op veel vlakken zelfs een grotere test dan die van Abraham. Izak slaagde niet alleen in de test, hij toonde ook wat het ware vertrouwen in een ouder betekent. Het vertrouwen dat Izak in Abraham stelde, zoals het vertrouwen dat Abraham in HaSjem stelde, is een groot voorbeeld van de vertrouwensrelatie die er tussen een zoon en een vader, en tussen een mens en HaSjem zou moeten zijn. Dit gebod werd later aan Israël in de Sinaï gegeven, namelijk ‘eer uw vader en uw moeder’.
Sjabbat sjalom!
