וַיֹּ֨אמֶר יְהֹוָ֜ה אֶל־משֶׁ֗ה אֶסְפָה־לִּ֞י שִׁבְעִ֣ים אִישׁ֘ מִזִּקְנֵ֣י יִשְׂרָאֵל֒ אֲשֶׁ֣ר יָדַ֔עְתָּ כִּי־הֵ֛ם זִקְנֵ֥י הָעָ֖ם וְשֹֽׁטְרָ֑יו וְלָֽקַחְתָּ֤ אֹתָם֙ אֶל־אֹ֣הֶל מוֹעֵ֔ד וְהִתְיַצְּב֥וּ שָׁ֖ם עִמָּֽךְ: וְיָֽרַדְתִּ֗י וְדִבַּרְתִּ֣י עִמְּךָ֘ שָׁם֒ וְאָֽצַלְתִּ֗י מִן־הָר֛וּחַ אֲשֶׁ֥ר עָלֶ֖יךָ וְשַׂמְתִּ֣י עֲלֵיהֶ֑ם וְנָֽשְׂא֤וּ אִתְּךָ֙ בְּמַשָּׂ֣א הָעָ֔ם וְלֹֽא־תִשָּׂ֥א אַתָּ֖ה לְבַדֶּֽךָ:
De HEERE zei tegen Mozes: Verzamel voor Mij zeventig mannen uit de oudsten van Israël, van wie u weet dat zij de oudsten van het volk zijn en de beambten ervan. U moet hen bij de tent van ontmoeting brengen en zij moeten daar bij u gaan staan. Dan zal Ik neerdalen en daar met u spreken. En van de Geest Die op u is, zal Ik een deel afzonderen en op hen leggen. Zij zullen samen met u de last van dit volk dragen, zodat u die niet zelf alleen hoeft te dragen.
– Numeri 11:16-17
In het Toragedeelte van deze week staat een heel belangrijke historische gebeurtenis uit de Tora. Nadat de Tora op de Sinaï werd gegeven, vraagt HaSjem aan Mozes om 70 oudsten te verzamelen zodat Mozes ontlast kan worden. Deze oudsten – de hoofden van de families, clans en stammen – moeten de Tora interpreteren en zaken van het volk Israël beoordelen. Israël, als volk, moet leren hoe ze een Tora-levensstijl in praktijk brengen. Hiervoor is het nodig dat de Tora eenduidig wordt uitgelegd. Als we de Tora met dat in gedachten gaan uitleggen, wordt naleving door het hele volk bereikt en kunnen meningsverschillen tussen mensen opgelost worden. Zonder deze gemeenschappelijke uitleg en interpretatie zou ieder doen wat juist is in eigen ogen. In het Toragedeelte van volgende week zullen we lezen dat het niet aanvaarden van deze gemeenschappelijke interpretatie op zich al een overtreding van de Tora is. Deze interpretatie en deze uitleg wordt later de Mondelinge Leer genoemd.
Bij de meeste vertalingen van vers 17 lezen we dat HaSjem de geest die op Mozes is, zal doen toenemen. Maar dat is een onjuiste vertaling. De term die dan als ‘doen toenemen’ vertaald wordt, betekent ‘naast’ of ‘nevens’. HaSjem zegt tegen Mozes dat Hij van zijn geest zal nemen en die op de oudsten zal leggen. Met andere woorden: de oudsten ontvangen een deel van de geest van Mozes. De term ‘geest’, roeach, kan beter worden vertaald als ‘ziel’. Dit is één van de vijf woorden die in de Tanach vertaald wordt met ‘ziel’. Dus: een deel van de ziel van Mozes wordt in de oudsten gelegd zodat ze de zaken op de juist wijze kunnen beoordelen.
Het feit dat een deel van de ziel van Mozes wordt gegeven aan de oudsten, geeft ons een diep inzicht in de aard van de roeach. De roeach van de ene persoon kan de roeach van iemand anders beïnvloeden. We moeten de relatie die we hebben met onze ouders en onze leraren in dit licht zien. In feite hebben we allemaal een deel van de ziel in ons van de mensen die ons beïnvloeden. En diegenen die wij beïnvloeden, hebben een deel van onze ziel in zich.
Sjabbat sjalom.
